Een mooie en vooral jonge huid is een teken van gezondheid en schoonheid. Het is echter vaak ook een teken van een gezonde levensstijl, want vaak is onze huid een spiegelbeeld van onze levenswijze. Vooral onze handen en gezicht verraden veel over een persoon. Ook vormt de huid een beschermende laag en is essentieel voor ons overleven. Om te begrijpen hoe je je huid kunt verzorgen, moet je eerst weten welke factoren onze huid negatief beïnvloeden. In het volgende artikel bekijken we enkele studies over het onderwerp huid en stress.
Wat is onze huid en waaruit bestaat ze?
Om te begrijpen hoe je je huid kunt verzorgen en ondersteunen, moet je eerst begrijpen wat het eigenlijk is. Onze huid is niet alleen een zintuiglijk orgaan, maar ook gelijk het grootste orgaan van ons lichaam. Ja precies, onze huid is een orgaan en is afhankelijk van de lichaamsregio slechts 1-2 mm dik. Ze beschermt het lichaam tegen externe invloeden, helpt de lichaamstemperatuur te reguleren en speelt een belangrijke rol in de stofwisseling.
In totaal wordt de huid in drie lagen onderverdeeld: epidermis, dermis en subcutis. Zoals gezegd heeft de huid een verscheidenheid aan taken en beschermt het lichaam tegen schadelijke omgevingsinvloeden en zonnestralen, evenals tegen ziekteverwekkers en giftige stoffen. Het huidvernieuwingsproces duurt gemiddeld 28 dagen. De hoorncellen (keratinocyten), die de huidoppervlakte vormen, ontstaan in de onderste laag (basale laag) en migreren naar de huidoppervlakte. Door de nieuwvorming van de basale cellen worden de daarboven liggende cellen naar boven geduwd.
De effecten van stress op onze huid
Dat stress een negatieve invloed heeft op onze huidgezondheid werd al lang vermoed. Slechts enkele studies hebben zich met dit onderwerp beziggehouden, maar ze tonen allemaal een eenduidig resultaat.
Als we het over stress hebben, moeten we precies definiëren wat hier bedoeld wordt. Stress voor de huid door externe factoren of psychologische stress die invloed heeft op de huid. We hebben beide stressbronnen onder de loep genomen.
Studie 1: Veranderingen in de ernst van acne vulgaris afhankelijk van de examenbelasting
Bij 22 studenten werd het effect van leer- en tentamenstress op de huid (hier acne) onderzocht. De relatie tussen veranderingen in de ernst en de waargenomen onderzoeksstress werd hier vastgesteld.
De proefpersonen hadden tijdens de onderzoeken een hogere gemiddelde ernst van acne en een hogere waarde voor het stressgevoel (P<.01 voor beide). Bij de studenten met acne was deze dus tijdens het onderzoek verergerd. Bovendien correleren veranderingen in de ernst van acne in hoge mate met toenemende stress, wat erop wijst dat emotionele stress uit externe bronnen een aanzienlijke invloed op acne kan hebben. Veranderingen in de hormoonhuishouding en hun effect op het huidbeeld spelen ook een belangrijke rol.
Studie: De reactie van huidziekten op stress: veranderingen in de ernst van acne vulgaris als gevolg van examenstress [Link]
Studie 2: Verbinding tussen hersenen en huid, de neuro-endocrien-immuun disbalans van stress en jeuk
Waargenomen stress wordt al lange tijd in verband gebracht met verstoringen van de dynamische balans tussen het zenuw-, het endocriene en het immuunsysteem, die het optreden van ziekten kunnen uitlokken of verergeren. Het is inmiddels erkend dat verschillende veelvoorkomende huidaandoeningen verergerd worden door psychische stress.
Een overvloed aan factoren die als reactie op stress systemisch of lokaal in de huid worden vrijgegeven, reguleren de productie van jeukopwekkende stoffen en houden (neurogene) ontstekingen in stand.
Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat stress ziekteprocessen beïnvloedt en bijdraagt aan ontsteking door specifieke gebieden in de hersenen te moduleren die chemische mediatoren vrijgeven die zich op de huid aftekenen. De centrale rol bij de cellulaire reactiviteit van de huid op verschillende stressfactoren kan worden toegeschreven aan de dermale mestcellen, aangezien zij nauwe verbindingen hebben met de sensorische zenuwuiteinden en een groot aantal ontstekingsbevorderende mediatoren kunnen vrijgeven.
Om effectievere therapeutische combinatiestrategieën voor de jeukbestrijding bij chronische, stressgevoelige inflammatoire huidaandoeningen te ontwikkelen, moeten deze factoren nader worden onderzocht.
Studie: Van de hersen-huidverbinding: de neuro-endocriene-immuun misalliantie van stress en jeuk [link]
Studie 3: Verbinding tussen hersenen en huid: Stress, ontstekingen en huidveroudering
Het is bekend dat stress verschillende ziekten en aandoeningen beïnvloedt, zoals astma, artritis, migraine en multiple sclerose. Specifiek bij de huid kunnen verschillende neuro-inflammatoire aandoeningen door stress worden veroorzaakt of verergerd, zoals psoriasis, atopische dermatitis, acne, contactdermatitis en meer.
De negatieve invloed van stress op de wondgenezing werd voor het eerst klinisch bij mensen waargenomen, toen verzorgers van dementerende familieleden 20% meer tijd nodig hadden voor de volledige wondgenezing van de huid.
Angststoornissen en depressies worden ook in verband gebracht met een vertraagde genezing van chronische wonden. Er is vastgesteld dat waargenomen stress en een verhoogd cortisolniveau tot de bijdragende factoren behoren.
De afbeelding hieronder toont de complexe interactie van alle mogelijke factoren op onze huid.
Bron: Hersen-Huid Verbinding: Stress, Ontsteking en Huidveroudering, Ying Chen en John Lyga
Studie 4: De huid en externe invloeden
"De exacte mechanismen waarmee stress de huidveroudering beïnvloedt, zijn nog steeds niet helemaal duidelijk. Er zijn meerdere aanwijzingen voor mogelijke mechanismen die kunnen bijdragen aan huidveroudering."
UV-bestraling is een van de belangrijkste extrinsieke stressoren die verantwoordelijk zijn voor vroegtijdige huidveroudering, vandaar de term "photoaging". UV-bestraling veroorzaakt hier de afgifte van diverse hormonen zoals CRH, POMC-peptiden, ACTH, cortisol en β-endorfine. Deze verhogen de DNA-schade, beïnvloeden de DNA-reparatie en veranderen de transcriptieregulatie van de celcyclus.
Reactieve zuurstofsoorten (ROS) spelen ook een rol bij huidveroudering. Bij muizen die onder chronische stress staan, interageert het oxidatieve stresspad met het huidmetabolismepad.
Herhaalde kortdurende stress kan de ROS-productie induceren door de opregulering van NF-κB in de huid. Giftige stoffen en UVB zijn hier de triggers voor een verhoogde ROS-vorming. Hier vond ook een afbraak of vermindering van de cellulaire antioxidanten plaats. Er is ook vastgesteld dat stress in de hersenen leidt tot verhoogde oxidatieve stress en een disfunctie van de mitochondriën. Gezien het feit dat de ROS-productie in de mitochondriën de belangrijkste determinant is van veroudering en levensduur, kan stress via het ROS-pad een grote invloed hebben op huidveroudering.
Metastudie: Hersen-Huid Verbinding: Stress, Ontsteking en Huidveroudering [Link]
Huidige inzichten in het overzicht
Of het nu fysieke of psychologische stress is, studies tonen duidelijk de negatieve impact op onze huid, die zich uit in ziektebeelden of huidveroudering. Dit kan door verschillende mechanismen worden bevorderd. De vorming van vrije radicalen (ROS), stresshormonen zoals cortisol of ook stressgerelateerde veranderingen in het immuunsysteem, evenals invloeden van buitenaf zoals milieuverontreinigende stoffen en UV-straling.
Over het algemeen is het dus raadzaam om stress te vermijden. Een gezonde voeding die rijk is aan vitalstoffen zoals vitamines en antioxidanten helpt hier de huid te beschermen en te regenereren.