Steeds weer vind je artikelen op internet of in de pers die waarschuwen tegen het gebruik van voedingssupplementen. Over het algemeen richten dergelijke artikelen zich op het feit dat voedingssupplementen alleen in zeldzame gevallen een voordeel hebben. Daarnaast wordt er gewaarschuwd voor de gezondheidsrisico's van het gebruik van de producten en de vervuiling ervan.
Maar wat zijn voedingssupplementen eigenlijk? Volgens EU-richtlijn 2002/46/EG worden voedingssupplementen gedefinieerd als voedingsmiddelen die bedoeld zijn als aanvulling op de algemene voeding. Ze bestaan uit geconcentreerde voedingsstoffen of andere stoffen met een nutritioneel of fysiologisch effect, zoals vitaminen, mineralen, aminozuren, essentiële vetzuren, voedingsvezels, plantenextracten of andere ingrediënten.
Hier is onze feitencheck!
Kunnen voedingssupplementen schadelijke stoffen bevatten of vervuild zijn? Georganiseerde misdaad biedt producten aan op internet, je moet geen producten kopen op internet.
Over het algemeen zijn fabrikanten er verantwoordelijk voor dat hun producten voldoen aan het wettelijke kader. Dit wordt geregeld door een aantal EU- en nationale wetten. Zo zijn vitamines en mineralen bijvoorbeeld nauwkeurig gedefinieerd, inclusief de chemische vorm die is toegestaan voor inname en een dagelijkse referentiehoeveelheid. Voor het gebruik van planten in bepaalde voedingsmiddelengroepen hebben België(1) en Italië(2) bijvoorbeeld voorschriften uitgevaardigd voor het gebruik van planten in voedingssupplementen.
Het afraden om producten online te kopen is natuurlijk een klap in het gezicht van alle fabrikanten, vooral in een wereld waar online winkelen steeds populairder wordt. Producten in lokale winkels zijn echter vaak kwalitatief veel minder goed dan de producten die online worden aangeboden.
ONZE TIP: Kijk uit naar fabrikanten die hun producten in de EU laten produceren, ze regelmatig testen, de deskundigenrapporten openbaar maken en volledige transparantie bieden over de ingrediënten.
Voedingssupplementen zijn vooral populair bij sporters en beloven vaak magische effecten.
Over het algemeen zijn sporters veel gezondheidsbewuster en daardoor ook beter geïnformeerd en open als het gaat om voedingssupplementen. Ze zijn zich bewust van de vele voordelen van voedingsstoffenpakketten.
Gezondheidsclaims met betrekking tot voedingssupplementen worden gereguleerd door de EU-verordening inzake gezondheidsclaims (4). Gerenommeerde fabrikanten laten zich leiden door deze claims.
Vitamine D-supplementen kunnen helpen om de behoefte in de winter te dekken.
Dit feit is zeker al tientallen jaren bekend en zou voor niemand nieuws moeten zijn. Mensen brengen over het algemeen steeds meer tijd binnenshuis door, op het werk of thuis. Vitamine D kan alleen onder de huid worden aangemaakt met behulp van direct zonlicht. De laatste onderzoeken tonen aan dat op onze breedtegraad ongeveer 80% van de mensen een tekort heeft en in sommige gevallen een ernstig tekort (5). Het is daarom zinvol om het hele jaar door vitamine D in te nemen, omdat de meeste mensen zelfs in de zomer nog binnen werken.
Mensen die veganistisch eten hebben vaak een ijzertekort.
Studies zeggen precies het tegenovergestelde. Een groot onderzoek met 65.000 deelnemers uit Engeland (6) concludeerde dat veganisten en vegetariërs vaker een tekort aan vitamine B12, vitamine D, calcium en zink hadden en geen ijzertekort.
Voedingssupplementen zijn geen vervanging voor echte voeding, die de behoefte aan (micro)voedingsstoffen al zou dekken.
Dit is over het algemeen waar, maar wie eet er tegenwoordig nog evenwichtig en gezond? De keuze aan fastfood en sterk bewerkte kant-en-klaarproducten is veel groter dan de beschikbaarheid van voedingsrijk voedsel.
In 2004 toonde een baanbrekend onderzoek (7) naar groenten en fruit aan dat de meeste tuingewassen sinds 1950 op alle gebieden - van eiwit en calcium tot ijzer en vitamine C - aanzienlijk zijn afgenomen. 43 voedingsmiddelen vertoonden duidelijke, statistisch betrouwbare dalingen (tot 38%) voor 6 gecontroleerde voedingsstoffen (eiwit, Ca, P, Fe, riboflavine en ascorbinezuur). De redenen hiervoor liggen in overfok en massaproductie.
Mensen met reeds bestaande aandoeningen, zwangere vrouwen, zogende moeders, kinderen en ouderen moeten voorzichtig zijn met het innemen van voedingssupplementen.
Dit is over het algemeen waar en alleen omdat er maar een paar onderzoeken zijn op dit gebied en de fabrikanten zichzelf simpelweg willen beschermen en geen producten voor deze groep willen aanbieden. Het is dus beter om op veilig te spelen is het motto.
Mensen die medicijnen gebruiken moeten extra voorzichtig zijn.
De vraag is hier of medicatie een wisselwerking heeft met voedingssupplementen of andersom. Over het algemeen is het waar dat bepaalde plantaardige stoffen zoals piperine uit zwarte peper de opname van voedingsstoffen en medicijnen kunnen beïnvloeden. Gerenommeerde fabrikanten houden zich over het algemeen aan de zeer strenge regel van een maximale dagelijkse inname van 2 mg piperine.
Geneesmiddelen kunnen echter ook een wisselwerking hebben met een hele reeks voedingsmiddelen, zoals de studie (8) laat zien. Dit is dus niet beperkt tot voedingssupplementen. Moeten mensen die medicijnen gebruiken dan niet voorzichtig zijn in het algemeen?
De dosis maakt het gif
Dit is zeker de beste uitspraak die vaak wordt gevonden. We raden al heel lang af om producten met een hoge dosis te nemen.
Te veel vitamine A leidt waarschijnlijk tot problemen met de botstructuur
Volgens het onderzoek van Michelle Min Fang Yee et al. (9) is een adequate inname van vitamine A via voeding of supplementen noodzakelijk om de botten gezond te houden.
In de juiste doseringen die de EU-referentie-innames respecteren, kan vitamine A een beschermend effect hebben op het skelet. Hypervitaminose, een overdosis, leidt tot botproblemen. Ook hier is het duidelijk dat de juiste dosering belangrijk is.
Te veel selenium is ongezond en kan leiden tot cardiovasculaire problemen
Het is belangrijk om de seleniumbalans in het lichaam te behouden en overdosering te voorkomen, zoals met alle micronutriënten.
Selenium speelt een rol in het cardiovasculaire systeem, studies (9,10) tonen aan dat een seleniumtekort in sommige gevallen kan leiden tot ernstige cardiovasculaire problemen.
Elk bedrijf moet geregistreerd zijn bij de overheid.
Dit is het wettelijke kader in veel EU-landen, waaronder Luxemburg, België en Duitsland. Producten moeten ook worden geregistreerd bij de gezondheidsautoriteiten voordat ze worden verkocht. Wij zijn geregistreerd bij de Luxemburgse gezondheidsautoriteiten onder het nummer LU-16192-Et.
Conclusie
Voedingssupplementen zijn veilig en bieden een aantal voordelen, mits ze op de juiste manier en in overeenstemming met alle toepasselijke voorschriften worden ingenomen. Het belangrijkste is om gerenommeerde leveranciers te kiezen, voedingssupplementen doelgericht te gebruiken en een overdosis te vermijden.
Referenties:
- België: Koninklijk Besluit van 29 november 1997 betreffende de fabricage van en de handel in voedingsmiddelen die uit planten of plantenpreparaten bestaan.
- Italië: Ministerio Della Salute Decreto 9 luglio 2012 Disciplina dell'impiego negli integratori alimentari di sostanze e preparati vegetali.
- Gezondheidsclaims Verordnung (Verordening (EG) nr. 1924/2006)
- Vitamine D-status en voeding in Europa en Azië (J Steroid Biochem Mol Biol. 2007)
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7613518/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15637215/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3191675/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8003866/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8509311/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1829306/