Mikronutriënten zoals vitamines en mineralen zijn van levensbelang voor het lichaam. Vitamines en mineralen zijn essentiële bouwstenen die betrokken zijn bij tal van functies in ons lichaam. Zonder hen zouden wij, en andere levende wezens, niet kunnen overleven. Hun ontdekking werd beschreven als een mijlpaal in de geneeskunde.
Voordat we ingaan op de vraag rond de aanpak voor de juiste dosering van vitamines en mineralen, moeten we eerst begrijpen: Wat zijn voedingsstoffen? Hoe beïnvloeden deze ons welzijn? En wat zijn de oorzaken van mogelijke tekorten?
Kan het lichaam zelf vitamines en mineralen aanmaken?
Veel van de vitamines kan het menselijk lichaam niet zelf aanmaken. Deze vaardigheid is ons verloren gegaan in de duizenden jaren van evolutie. Daarom is het essentieel, dus levensbelangrijk, dat we ze via onze voeding binnenkrijgen. Bij de mens worden van de 13 vitamines slechts 3 door ons lichaam zelf aangemaakt, waaronder niacine, vitamine K en vitamine D.
Alle informatie over vitamines vind je in ons vakartikel "Vitamines".
Anders dan vitamines kan het lichaam mineralen zelf niet aanmaken. Ze moeten dus via de voeding worden aangeleverd.
Mikronutriënten en hun invloed op ons welzijn en prestatievermogen
De werking van vitamines en mineralen wordt al bijna een eeuw onderzocht en is vandaag de dag in grote mate bekend. De erkende gezondheidsbevorderende werking is vastgelegd in de Health Claims Verordening van de Europese Commissie en is gebaseerd op honderden wetenschappelijke studies.
Samenvattend kan worden gezegd dat vitamines en mineralen de gezonde, respectievelijk "normale" functie van al onze stofwisselingsprocessen behouden. Dit omvat alle levensbelangrijke processen die elke seconde in ons lichaam plaatsvinden. Celverdeling, overdracht van signalen in het zenuwstelsel, de activiteit van het immuunsysteem, regeneratie van dood weefsel, motorische processen en nog veel meer.
Als je meer wilt weten over de Health Claims Verordening, bekijk dan ons vakartikel over dit onderwerp.
Oplossen van nutriëntentekort
Men zou denken dat, ondanks een rijk aanbod aan voedingsmiddelen, een tekort aan voedingsstoffen in onze gebieden niet mogelijk is. Dit is echter lang niet het geval. Veel factoren hebben een aanzienlijke invloed op onze stofwisseling, voedingsstofopname en -inname.
Welke problemen kunnen leiden tot nutriëntentekort:
- Eenzijdige voeding
- Voeding met voedingsarme fastfood en kant-en-klaarproducten
- Genetische factoren en ziekten
- Buiteneffecten zoals milieu en vervuiling
- Stressfactoren en slaaptekort
Vooral de factoren rond voeding en externe factoren spelen een steeds grotere rol als het gaat om nutriëntentekort.
Fastfood en kant-en-klaarproducten
De Studie (1) "De Verborgen Gevaren van Snelle en Verwerkte Voeding" die zich op 48 andere studies beriep, toonde duidelijk de gezondheidsnadelen van moderne voeding aan.
"Het punt hier is dat bewerkte voedingsmiddelen zoals brood, pasta, salade-olie, mayonaise, donuts, koekjes, rijstwafels, ontbijtgranen, chips, frisdrank, snoep en popcorn geen significante micronutriënt voordelen bevatten." De Verborgen Gevaren van Snelle en Bewerkte Voeding
Naast het hoge caloriegehalte van fastfood en kant-en-klaar producten, werd vooral ook de lage voedingsdichtheid als oorzaak benadrukt. Een lage voedingsdichtheid betekent dat het voedingsmiddel geen of zeer weinig vitamines en mineralen bevat.
Buitengewone invloeden en stressfactoren
"Andere negatieve invloeden op onze micronutriëntenhuishouding kunnen worden beïnvloed door stress en omgevingsfactoren. De studie (2) 'The Effects of Psychological and Environmental Stress on Micronutrient Concentrations in the Body: A Review of the Evidence' heeft zich uitgebreid met dit onderwerp beziggehouden."
"Ten slotte, als wordt bevestigd dat stress een significante impact heeft op de voedingsstoffenconcentraties, zal het belangrijk zijn om de mechanismen die met deze veranderingen samenhangen te begrijpen."
Tijdens de studies konden veranderingen in de concentratie van magnesium, zink, ijzer en B-vitaminen worden vastgesteld.
Welke voedingsstoftekorten kunnen optreden
In totaal kan deze vraag niet voor 100% beantwoord worden, omdat elke persoon uniek is. Veel factoren kunnen, zoals eerder vermeld, gepaard gaan met een voedingsstoftekort. Algemeen bekende voedingsstoftekorten, hun mogelijke oorzaken en de getroffen systemen hebben we hieronder voor je opgesomd:
| voedingsstof | Veroorzaakt | Beïnvloed systeem |
| Vitamine D | Buiteneffecten en levensstijl | Immuunsysteem, Botten, Spieren, Celverdeling |
| Jodium | Voeding, Stofwisseling / Genetica | Schildpad |
| Magnesium | Voeding, Stofwisseling / Genetica | Hart- en vaatstelsel en spierfunctie, zenuwstelsel |
| Eisen | Stofwisseling / Genetica, Genetische factoren | vermoeidheid (4) |
| Vitamine C | Voeding | Immuunsysteem, ijzeropname, vermoeidheid |
| Vitamine B12 | Voeding | Zenuwstelsel, dementie, gezichtsvermogen (3), concentratie |
De tabel illustreert dat de oorzaak van voedingsstoffen tekort vaak te wijten is aan genetische of voedingsfactoren.
Een voedingsstoftekort vaststellen
Een lichte voedingsstoftekort maakt zich meestal helemaal niet of alleen door algemene klachten bemerkbaar. Dit omvat:
- vermoeidheid
- slapeloosheid
- Hoofdpijn
- broze haren en nagels
- nervositeit
Een ziektegerelateerde voedingsstoftekort is meestal zeer moeilijk te herkennen en moet door een specialist met de juiste kennis van voedingsstoffen worden vastgesteld. Over het algemeen moet een voedingsstoftekort altijd door middel van een bloedonderzoek worden vastgesteld en aangetoond. Vraag je arts regelmatig om een controle van je micronutriëntenwaarden.
De referentiewaarden "NRV" bij de inname van micronutriënten in voedingssupplementen
NRV is een afkorting voor "Nutrient Reference Value" (Nutrientenreferentiewaarde). NRV's worden vastgesteld voor 13 vitamines en 14 mineralen voor de doeleinden van voedselverplichting en zijn EU-richtwaarden voor de dagelijkse hoeveelheid vitamines of mineralen die een gemiddeld gezond persoon nodig heeft om een tekort te voorkomen. Deze informatie moet op alle voedingsmiddelen en voedingssupplementen (NEM) aanwezig zijn zodra deze voedingsstoffen zijn toegevoegd.
De juiste aanpak bij de keuze en inname van voedingssupplementen
Voedingssupplementen (NEM) verschillen van gewone voedingsmiddelen, omdat ze voedingsstoffen zoals vitamines of mineralen in geconcentreerde geïsoleerde vorm bevatten. Zoals met alles wat je je lichaam geeft, moet je ook je NEM zorgvuldig kiezen. Voordat je dit echter doet, moet je precies weten waarom je eigenlijk NEM wilt innemen. Een tekort aan voedingsstoffen compenseren of je algemene voedingsinname verbeteren? Je doelen en beweegredenen moeten duidelijk zijn.
Onze tips bij de keuze en inname van je voedingssupplementen:
- Kies producten met hoog biologisch beschikbare vitaminen en mineralen (mineralen in de vorm van citraat of bisglycinaat).
- Natuurlijke vitamines de chemisch geproduceerde verkiezen.
- Als het mogelijk is, kies dan producten zonder toevoegingen.
- Kies producten die regelmatig kwaliteitscontroles ondergaan, let op de beschikbaarheid van actuele laboratoriumanalyses en certificaten van de fabrikanten/producten.
- Vermijd zeer goedkope producten, ze bevatten meestal alleen chemische en slecht bio-beschikbare voedingsstoffen.
- Vermijd All-In-One producten, maar kies doelbewust.
- Vermijd sterk overgedoseerde producten (NRV >500%).
- Let op de fabrikantinformatie en respecteer de voorgeschreven dagelijkse porties.
Nieuwsgierig geworden? Kijk dan eens naar onze producten.
Het risico van overdosering en de verkeerde toepassing van voedingssupplementen
Zoals eerder vermeld, bevatten voedingssupplementen voedingsstoffen zoals vitamines of mineralen in geconcentreerde geïsoleerde vorm. Hierdoor zijn sneller overdoseringen mogelijk, van "goed" kan zo "gezondheidsproblemen" worden.
Veel fabrikanten adverteren hun producten met "hooggedoseerd" en dus effectiever. Ze laten de klant geloven dat meer ook beter is, wat snel gevaarlijk kan worden voor klanten. Vooral bij B-vitamines, vitamine D, A, calcium, magnesium en zink vindt men vaak extreem hooggedoseerde en potentieel schadelijke dagelijkse porties. Bij de vetoplosbare vitamines is dit bijzonder gevaarlijk, omdat overtollige vitamine niet door het lichaam kan worden uitgescheiden. Bij wateroplosbare vitamines is dit niet het geval, hier kan het lichaam overtollige vitamine uitscheiden. Een overdosis over een langere periode kan echter ook bij wateroplosbare vitamines ernstige gevolgen hebben.
Voorbeelden van overdosering van dagelijkse porties in voedingssupplementen:
- Vitamine B12 500ug = 200x voedingsreferentiewaarde, oftewel 20000% NRV of meer
- Vitamine D 250ug (10000IE) = 50x voedingsreferentiewaarde, oftewel 10000% NRV of meer
- Vitamine C 1000mg = 12,5 x voedingsreferentiewaarde, oftewel 1250% NRV of meer
- Magnesium 800mg = 2,1x voedingsreferentiewaarde, oftewel 215% NRV of meer
- Zink 50mg = 5x voedingsreferentiewaarde, oftewel 500% NRV of meer
Een overschot aan bepaalde voedingsstoffen kan de opname van andere voedingsstoffen belemmeren en het lichaam daardoor uit balans brengen.
Voor de producten van Beyond Nutrition hebben we de volgende vuistregel opgesteld en produceren we dus geen producten met:
- enkele vitamine-inhoud van meer dan de 5-voudige voedingsreferentiewaarde (uitzondering vitamine D)
- enkele mineraleninhoud met meer dan 2,5-voudige voedingsreferentiewaarde
Voor een gezond persoon maken producten in hogere doseringen wat ons betreft geen zin, er ontstaan meer nadelen dan voordelen. Voor specifieke tekorten moet de dosering individueel en in overleg met een specialist of voedingsdeskundige worden aangepast.
Onze conclusie
Mikronutriënten zijn essentieel voor je gezondheid en een tekort kan snel invloed hebben op je welzijn en gezondheid. Laat een eventueel nutriëntentekort via een bloedonderzoek vaststellen, probeer je voeding dienovereenkomstig aan te passen en gebruik voedingssupplementen gericht. Let bij de aankoop van voedingssupplementen op een hoge bio-beschikbaarheid en herkomst van de ingrediënten. Vermijd zeer hooggedoseerde producten en bespreek dit van tevoren met een specialist.
Bronnen
(1) De Verborgen Gevaren van Snelle en Verwerkte Voeding
link
(2) De Effecten van Psychologische en Omgevingsstress op de Concentraties van Micronutriënten in het Lichaam: Een Overzicht van het Bewijs
link
(3) Vitamine B12 in Gezondheid en Ziekte
link
(4) IJzergebreksanemie: Een Veelvoorkomende en Geneesbare Ziekte
link
(5) Hoeveel vitamines zijn er in totaal. (Beyond Nutrition artikel)
Link